[Morenita nr 52] Szkoła liturgiczna (I) – Liturgia Wielkiego Postu i chrzest
W powszechnej świadomości wiernych, a nie rzadko jeszcze także wielu duszpasterzy okres Wielkiego Postu jest czasem głównie rozważania Męki Pańskiej i pokuty. Świadczą o tym chociażby pieśni śpiewane w czasie Mszy św. oraz nabożeństwa pasyjne: Gorzkie Żale i Droga krzyżowa. Natomiast prawie zupełnie pomija się bardzo wyraźne akcenty chrzcielne związane z okresem czterdziestodniowego przygotowania do świąt paschalnych. Wynika to miedzy innymi z faktu, że nie ma u nas dorosłych kandydatów do sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego: chrztu, bierzmowania i Eucharystii. Tymczasem teksty liturgiczne Wielkiego Postu, zgodnie z najstarszą tradycją Kościoła, zawierają bardzo mocne akcenty chrzcielne. Dlatego już Konstytucja o liturgii zaleca, aby tak w katechezie jak i w liturgii tego okresu szerzej uwzględnić elementy chrzcielne przez przypominanie chrztu lub też przygotowanie do niego (KL 109).
Odnowiona liturgia Wielkiego Postu bardzo często nawiązuje do sakramentu chrztu, który mają przyjąć katechumeni w Wigilię Paschalną albo już przyjętego przez wiernych.
Chrzcielny charakter liturgii Wielkiego Postu dostrzegamy m. in. w tekstach biblijnych mówiących o przymierzu z Bogiem. Temat odnowy przymierza z Bogiem dominuje głównie w czytaniach roku „B” (np. w 2012 r.). Chrześcijanie przez wodę chrztu weszli w przymierze z Bogiem, które teraz winni odnowić przez powrót do pierwotnej gorliwości i wierności przymierzu. Wierność temu przymierzu wymaga naśladowania Chrystusa i słuchanie Go jako umiłowanego Syna Boga. Syn Boży został posłany na świat i składa w ofierze swoje życie aby odnowić przymierze z Bogiem, lecz nie przez wszystkich zostaje przyjęty. Jego ukrzyżowanie dla Żydów jest zgorszeniem a głupstwem dla pogan. Dla wierzących zaś mocą i mądrością Bożą (por. 1 Kor 1,22-25). Przykazania, które Bóg daje swojemu ludowi przez Mojżesza są znakiem Jego miłości a ich zachowanie przez ludzi potwierdzeniem zawartego z Nim przymierza (por. Wj 20,1-17). Bóg bogaty w miłosierdzie posyła swego Syna aby zbawić świat i odnowić przymierze. Przyjęcie Syna wymaga wiary. Łaska wiary jest jednak darem Boga: Łaską bowiem jesteście zbawieni przez wiarę (Ef 2,8). Temat przymierza wyraźny jest również w V Niedzielę. Zapowiada je prorok Jeremiasz (Jr 31,31-34). Ewangelia zaś mówi o zawarciu przymierza przez Chrystusa porównanego do ziarna wrzuconego do ziemi, które musi obumrzeć aby przynieść plon (por. J 12,20-33). Chrystus przez swoje Misterium Paschalne przynosi dar nowego życia ludziom i dlatego jest sprawcą zbawienia wiecznego (por. Hbr 5,7-9).
Teksty biblijne i liturgiczne Wielkiego Postu wskazujące na chrzcielny charakteru czterdziestodniowego okresu przygotowania do świąt paschalnych, wzywają i zachęcają do wierności zobowiązaniom wynikającym ze chrztu oraz do częstej modlitwy za katechumenów przygotowujących się do sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego. Odnowienie przyrzeczeń chrztu w Wigilię Paschalną stanie się wtedy nie tylko formalnym aktem liturgicznym, ale będzie konsekwencją i owocem duchowej odnowy jaka dokonała się w każdym z uczestników liturgii w okresie przygotowania do Paschy.
(?)
(ks. Czesław Krakowiak, www.mateusz.pl)
